ნაგებობების გაანგარიშება სეისმომედეგობაზე არაწრფივი სტატიკური მეთოდის ანუ Pushover გამოყენებით: განსხვავება გადახედვებს შორის

შიგთავსი ამოიშალა შიგთავსი დაემატა
ხაზი 176:
 
უნარის მრუდი, ანუ კონსტრუქციის ჰორიზონტალური მზიდუნარიანობის მრუდი, წარმოადგენს დამოკიდებულებას კონსტრუქციის ჰორიზონტალურ გადაადგილებასა და ჰორიზონტალურ დატვირთვას შორის. ზოგადად, შეიძლება გამოყენებული იქნეს ნებისმიერ ძალასა და გადაადგილებას შორის დამოკიდებულება. ძირითადად გამოიყენება შენობის ფუძეში მოქმედ ძვრის ძალასა და სახურავის დონეზე მასების ცენტრის ე.წ. საკონტროლო წერტილის გადაადგილებას შორის დამოკიდებულება.
 
უნარის მრუდის ასაგებად პირველ რიგში უნდა შეიქმნას კონსტრუქციის მათემატიკური მოდელი, რომელშიც გარდა იმ მონაცემებისა, რომელიც საჭიროა კონსტრუქციის დრეკადი გაანგარიშებისთვის, გათვალისწინებული უნდა იქნეს არადრეკადი ქცევის წყაროები როგორც ფიზიკური არაწრფივობა, ასევე გეომეტრიული არაწრფივობა PΔ ეფექტის სახით. მოცემული უნდა იქნეს ყველა ჰორიზონტალური დატვირთვის მზიდი ელემენტისთვის ძალა-დეფორმაციას შორის დამოკიდებულების გრაფიკები. წინასწარ, ვიდრე შეირჩევა კონსტრუქციის შემადგენელი ელემენტებისთვის დასაშვები კრიტერიუმები, საჭიროა მათი კლასიფიკაცია პირველად და მეორად სეისმურ ელემენტებად. ასევე უნდა მოხდეს ზემოქმედების კლასიფიკაციაც ძალით კონტროლირებად ან გადაადგილებით კონტროლირებად ზემოქმედებებად.
 
პირველად სეისმურ ელემენტებს წარმოადგენს კონსტრუქციის ჰორიზონტალური დატვირთვის მზიდი ელემენტები. მეორადი სეისმური ელემენტებია არამზიდი ელემენტები, რომლებიც შეიძლება მონაწილეობდეს ან არ მონაწილეობდეს კონსტრუქციის ჰორიზონტალურ მზიდუნარიანობაში.
 
ძალით კონტროლირებადი ზემოქმედების შემთხვევაში დეფორმაცია არ უნდა აღემატებოდეს დენადობის შესაბამის მნიშვნელობას. ზემოქმედება ლიმიტირებულია დამყოლობით. შემთხვევა, როცა სეისმური აჩქარება ნაკლებია სიმძიმის ძალის აჩქარებაზე მიეკუთვნება ძალით კონტროლირებად ზემოქმედებას, ამ შემთხვევაში დაუშვებელია არაწრფივი დეფორმაციები, ამიტომ ძალაზე მოთხოვნა არ უნდა აღემატებოდეს შესაბამის უნარს ანუ სიმტკიცეს. გადაადგილებით კონტროლირებადი ზემოქმედების შემთხვევაში დასაშვებია დეფორმაცია აღემატებოდეს დენადობის შესაბამის მნიშვნელობას. მაქსიმალური დეფორმაცია ლიმიტირებულია ელემენტის დამყოლობის უნარით.
 
კონსტრუქციას ჯერ უნდა მოედოს გრავიტაციული დატვირთვა, ხოლო შემდეგ სიმაღლეში განაწილებული ჰორიზონტალური დატვირთვა წინასწარ შერჩეული სქემით. ჰორიზონტალური დატვირთვის ყოველი ნაზრდისთვის ხდება კონსტრუქციის წრფივი გაანგარიშება და შედეგების თანდათანობითი დაჯამება. დატვირთვა მონოტონურად იზრდება ვიდრე ზოგიერთ ელემენტში არ დაიწყება დენადობა. დენადი ელემენტების დაქვეითებული სიხისტეების გასათვალისწინებლად ხდება კონსტრუქციის მოდიფიცირება, რის შემდეგაც დატვირთვა კვლავ იზრდება შემდგომ ელემენტებში დენადობის დაწყებამდე.პროცესი გრძელდება შენობის გარკვეულ ზღვრულ მდგომარეობამდე ან მდგრადობის დაკარგვამდე (ნახ.2). შედეგად მიიღება საკონტროლო წერტილის გადაადგილებასა და შენობის ფუძეში მოქმედ ძვრის ძალას შორის დამოკიდებულების მრუდი, რომელსაც გლობალურ უნარის მრუდს უწოდებენ.
 
[[ფაილი:Ciala3.jpg]]
 
ნახ.2. D ქცევის დონეების თანამიმდევრობა ტრადიციული Pushover-ით გაანგარიშებისას
საკონტროლო წერტილად შერჩეულია მასების ცენტრი შენობის სახურავის დონეზე. უნარის მრუდზე ყოველი წერტილის ჰორიზონტალური გადაადგილება პირდაპირ კავშირშია შენობის ქცევის დონეებთან.(ნახ.3).რამდენადაც ჰორიზონტალური ძალების განაწილება განსაზღვრავს კონსტრუქციაში მოქმედი ძალვებისა და დეფორმაციების ფარდობით სიდიდეებს, ხოლო ინერციული ძალების ექსტრემალური განაწილება დამოკიდებულია მიწისძვრის ინტენსიურობასა და კონსტრუქციის არაწრფივი რეაქციის ხარისხზე, კონსტრუქციის დენადობით გამოწვეული სიხისტის ცვლილებასთან ერთად იცვლება კონსტრუქციის დინამიკური მახასიათებლები და შესაბამისად ინერციული ძალების განაწილებაც, ამიტომ განიხილება ერთზე მეტი განაწილების სქემა, რათა მოიცვას საანგარიშო ზემოქმედებების დიაპაზონი, რომელსაც შეიძლებოდა ადგილი ჰქონოდა რეალური დინამიკური რეაქციის დროს.
 
უნარის მრუდზე ნებისმიერი წერტილის კოორდინატთა სათავესთან შემაერთებელი რადიალური ხაზი წარმოადგენს ამ წერტილის გადაადგილების შესაბამის კონსტრუქციის ეფექტურ სიხისტეს.